Kultura to temat niezmiernie złożony, przejawiający się w wielu dziedzinach życia społecznego, mający wiele odniesień i znaczeń. Wspólną cechą zjawiska o nazwie kultura jest to, że dotyczy każdego człowieka, jest nierozerwalnie związana z istnieniem, życiem, postępowaniem każdego z nas. Niezależnie od tego jak postrzegamy kulturę, nie uciekniemy od konstatacji, że przecież sami jesteśmy jej częścią składową. Jak wypełniamy tę przestrzeń wokół siebie, jak się zachowujemy, co tworzymy, dokąd zmierzamy stanowi miarę naszego cywilizacyjnego postępu. Wszyscy mieścimy się w szeroko rozumianym pojęciu kultura, kreujemy jej rzeczywisty i przyszły stan. Zarówno w sferze duchowej, zachowań i codziennego postępowania, jak również w dziedzinie materialnej, świadczącej o dorobku i spuściźnie mijających pokoleń.
Miarą naszych kulturalnych dokonań jest także nasz stosunek do dziedzictwa kulturowego. Społeczeństwo, które potrafi zachować pamięć dorobku kulturalnego i cywilizacyjnego poprzednich pokoleń może być pewne przetrwania i dalszego rozwoju. To nie kultura polityczna, kultura fizyczna czy społeczna choć też ważne, stanowią o naszej wielkości. To kultura duchowa i materialna jest naszym największym skarbem, który powinniśmy pielęgnować i zachować dla przyszłych pokoleń. Człowiek oraz wszelkie wytwory jego umysłu, technika, wiedza, literatura, sztuka to nasze kulturowe dziedzictwo warte ocalenia i rozwijania. Państwo i społeczeństwo, które potrafi skutecznie w tym obszarze działać zasługuje na wielkie uznanie. Skuteczność zaś zależy przede wszystkim od stanu finansów państwa, co wymusza nadawanie priorytetów jednym przedsięwzięciom, a pozbawianiem takich możliwości drugich. Powoduje to wiele frustracji i często emocjonalnych reakcji, które z kulturalnym dyskursem nie mają nic wspólnego. Czy dożyliśmy zatem takich czasów, że dyskusja i krytyka decyzji o wsparciu inwestycji w sferze kultury usprawiedliwia takie zachowania? Należy chyba odpowiedzieć twierdząco, to przecież także przejaw naszej kultury, kultury w której żyjemy i którą tworzymy na co dzień.
Ostatni tydzień przyniósł szeroko zakrojoną dyskusję na temat dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, o które starało się kilkadziesiąt instytucji, placówek, samorządów i stowarzyszeń z całej Polski. Dotacje, to wydzielone z budżetu państwa środki finansowe będące w dyspozycji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przeznaczone na dofinansowanie działalności instytucji kultury w całej Polsce. Wnioski o przyznanie dotacji są oceniane przez specjalnie powołany przez ministerstwo zespół sterujący, w skład którego wchodzą zewnętrzni eksperci, który rekomenduje ministrowi przyznanie dotacji i jej wysokość. Ostateczna decyzja zależy jednak od ministra, który również bierze odpowiedzialność za podjęte przez siebie decyzje. Jak się okazuje, odpowiedzialność to duża, zważywszy na skalę potrzeb i szczupłe środki będące do dyspozycji ministra. To oczywiste, że niezależnie od tego jakiego dokonałby podziału, zawsze będą niezadowoleni z jego decyzji. Można dyskutować i merytorycznie spierać się, odwoływać i przedstawiać argumenty uzasadniające swoje rozczarowanie. Okazuje się jednak, że na występujących na tle rozdziału dotacji protestach i fali niezadowolenia, niektóre ugrupowania polityczne usiłują zbudować swój polityczny kapitał. Największe kontrowersje dotyczą szczególnie nagłośnionej i najmocniej oprotestowanej dotacji przyznanej na budowę ekspozycji głównej Muzeum Jana Pawła II i prymasa Wyszyńskiego, mieszczącej się w budowanej Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie.
Decyzja ministra Bogdana Zdrojewskiego o przyznaniu 6 milionowej dotacji na budowę muzeum w Świątyni Opatrzności Bożej wywołała falę ataków na Kościół katolicki i na samego ministra także. Uruchomiła dyskusję o stosunkach państwo – kościół, która delikatnie mówiąc nienajlepiej świadczy o kulturze wypowiadających się w tej sprawie. Można wręcz odnieść wrażenie, że nie chodzi tu o samą dotację i jej wysokość, ale o sam fakt przyznania przez państwo jakichkolwiek pieniędzy na cele związane z kościołem katolickim w Polsce. Celują w tym zwłaszcza politycy Twojego Ruchu, którzy na sztandarach swojej partii wypisali walkę z Kościołem, traktując tę ideę jako element odróżniający ich wyraźnie od innych ugrupowań politycznych. To płytkie hasło, grające na emocjach ludzi, którzy nie chcą lub nie potrafią postrzegać naszej historii w kategoriach myślenia o państwie, jego duchowym i materialnym dziedzictwie, o wielkich postaciach i autorytetach bez których żadne społeczeństwo nie może prawidłowo funkcjonować. To krótkowzroczne myślenie, burzące ukształtowaną w polskim społeczeństwie tradycję upamiętniania ważnych wydarzeń z naszej historii i podtrzymywania pamięci o wybitnych Polakach, z których jesteśmy dumni. To nieodłączna część naszej kultury narodowej, którą mamy obowiązek zachować dla potomnych. Kościół katolicki w Polsce przez wieki tę rolę wypełniał. Dzisiaj z przekazania pieniędzy na upamiętnienie dwóch wielkich Polaków czyni się wielką awanturę, wmawiając niezorientowanym, że z publicznych pieniędzy wspiera się budowę świątyni. W rzeczywistości państwo wsparło budowę muzeum, które będzie mieścić się w budynku Świątyni Opatrzności Bożej. A to jednak wielka różnica.
Trudno jest zadowolić wszystkich. W kolejce po pieniądze z Ministerstwa Kultury ustawiło się kilkadziesiąt instytucji, dla których brak wsparcia finansowego jest trudny do zaakceptowania. Wśród nich jest także Państwowa Szkoła Muzyczna w Ostrowcu Św., która w pierwszym rozdaniu ministerialnych pieniędzy nie otrzymała. Jest na to szansa w postępowaniu odwoławczym, o co władze powiatu i dyrekcja Szkoły będą zabiegać. Ten projekt w naszym lokalnym, ostrowieckim wymiarze jest niewątpliwie najważniejszy w sferze kultury. Na pewno w naszym mieście powstanie w najbliższych trzech latach. Jednak aby go zrealizować nie są potrzebne argumenty, którymi posługują się politycy chcący choćby na chwilę zaistnieć w świadomości wyborców. Bo kultura wymaga również kultury w wyrażaniu swoich opinii i ocen. A tej niektórym wyraźnie w ostatnich dniach zabrakło.
Eligiusz Mich
Przewodniczący Platformy Obywatelskiej RP
Powiatu Ostrowieckiego
Ostrowiec Św. 15.02.2014r.
Napisz komentarz
Komentarze