To już druga odsłona zainicjowanego przez nas cyklu prelekcji poświęconych historii i dziedzictwu kulturowemu Ziemi Ostrowieckiej. Tym razem tematem przewodnim wydarzenia będzie przemysłowa przeszłość regionu, a okazją do spotkania jest 210. rocznica powstania zakładu wielkopiecowego w Kuźni (1813-2023). O długich, bo liczących sobie dwa tysiące lat dziejach miejscowego hutnictwa chcielibyśmy opowiedzieć trochę inaczej niż zazwyczaj, bo z perspektywy samych jego autorów. Ich sylwetki oraz dokonania przybliżą pracownicy naszego Muzeum podczas sesji popularnonaukowej pt. „Historia w postaciach zapisana, czyli o twórcach ostrowieckiego hutnictwa”.
Zakończeniem sesji będzie finisaż wystawy „Zabytek zbyteczny? Staropolskie Zagłębie Przemysłowe w fotografii Michała Sieradzana”, a całe wydarzenie odbędzie się w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa 2023.
Sesja pod hasłem odbędzie się 9 września, o godzinie 16:00 w Pałacu Wielopolskich w Częstocicach.
16.00-16.10 – otwarcie sesji
16.10-16.30 – dr Andrzej Przychodni (Dyrektor MHA w Ostrowcu Świętokrzyskim)
Antyczni hutnicy z doliny rzeki Kamiennej i Gór Świętokrzyskich oraz ich spuścizna
16.30-16.50 – Kamil Kaptur (Dział Archeologii MHA)
Erazm Niedźwiedź – pierwszy „ostrowiecki” hutnik
16.50-17.10 – Kamil Kaptur (Dział Archeologii MHA)
O Jerzym Dobrzańskim i początkach ostrowieckiego wielkopiecownictwa
17.10-17.30 – Łukasz Wójcik (Dział Historii MHA)
Inwestor i wykonawca, czyli dzieje pewnej spółki
17.30-17.50 – Wojciech Mazan (Dział Sztuki i Rzemiosła Artystycznego MHA)
Pamięć kontra propaganda. Obraz życia i pracy we wspomnieniach ostrowieckich hutników na przykładzie projektu „Klasa robotnicza idzie do raju”
17.50-18.20 – dyskusja i zamknięcie sesji
18.30 – finisaż wystawy „Zabytek zbyteczny? Staropolskie Zagłębie Przemysłowe w fotografii Michała
*****
Zagłębie Staropolskie było najstarszym, i przez długi czas największym regionem przemysłowym na ziemiach polskich. Rozwojowi górnictwa i hutnictwa żelaza sprzyjała tu obecność surowców mineralnych, zasobnych w drewno lasów oraz zapewniających energię rzek. Wśród nich kluczową rolę odegrały te najbardziej „pracowite” – Kamienna, Czarna i Bobrza. Z miejscowych bogatych zasobów korzystali już przed dwoma tysiącami lat starożytni hutnicy, a począwszy od średniowiecza działały tu liczne kuźnice o napędzie wodnym, które z czasem zastąpione zostały przez wielkie piece.
W XIX wieku miał miejsce największy rozwój przemysłu w regionie. Rytm życia wielu ośrodków wyznaczała praca wielkich pieców, którym towarzyszyły wznoszone nad rzekami fryszernie, pudlingarnie i walcownie. Dziś materialnym świadectwem prowadzonej tu działalności są liczne zabytki techniki o dużym znaczeniu historycznym, znane choćby z Nietuliska, Maleńca czy Samsonowa. Jedne zadziwiają śmiałymi rozwiązaniami inżynieryjnymi i czarują surową urodą zachowanych maszyn i urządzeń. Inne wzbudzają zachwyt monumentalnym rozmachem i urzekają pięknem architektonicznego detalu. Wszystkie natomiast tworzą zupełnie unikalny zespół, nie znajdujący odpowiednika w innych regionach kraju.
Jaka jest dziś kondycja tych niezwykłych zabytków? Jaka może czekać je przyszłość i jak my, współcześni, postrzegamy tą część naszego dziedzictwa kulturowego? Odpowiedzi poszukuje Michał Sieradzan, kielecki fotografik zafascynowany obiektami przemysłowymi, który w latach 2019-2023 odwiedził i uwiecznił w kadrze najważniejsze zabytki Zagłębia Staropolskiego. Z jednej strony często zaniedbane i niszczejące, z drugiej niezaprzeczalnie piękne. Oba aspekty uchwycił na swoich fotografiach Autor, podejmując się dzieła przywracania pamięci o naszym nieco zapomnianym (i zbytecznym?) dziedzictwie.
Wystawa fotografii Michała Sieradzana została uzupełniona o eksponaty ze zbiorów Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim oraz Zabytkowego Zakładu Hutniczego w Maleńcu.
Napisz komentarz
Komentarze