Święto pierwszej konstytucji
3 maja 1791 uchwalono Konstytucję 3 Maja, uznawaną za pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 r.) nowoczesną, spisaną konstytucję.
- 03.05.2012 08:27 (aktualizacja 24.09.2023 22:37)
Konstytucja 3 maja została ustanowiona ustawą rządową przyjętą tego dnia przez sejm. Została zaprojektowana w celu zlikwidowania obecnych od dawna wad systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów i jej złotej wolności. Konstytucja wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz zapewniła chłopom ochronę państwa, łagodząc w ten sposób nadużycia pańszczyzny. Konstytucja zniosła także zgubne instytucje, takie jak liberum veto, konfederacje, skonfederowane sejmy oraz nadmierny wpływ sejmików ziemskich. Celem Konstytucji 3 maja było wyparcie istniejącej anarchii, popieranej przez część krajowych magnatów, na rzecz monarchii konstytucyjnej.
Konstytucja ujęta była w 11 artykułach. Obok prawa powszechnej niepodległości wprowadzała także trójpodział władzy na ustawodawczą (dwuizbowy parlament), wykonawczą (król) i sądowniczą.
Dzień 3 maja 1791 roku został uznany Świętem Konstytucji 3 Maja. Obchody tego święta były zakazane podczas rozbiorów, a ponownie jego obchodzenie zostało wznowione w II Rzeczypospolitej w kwietniu 1919 roku. Święto Konstytucji 3 Maja zostało zdelegalizowane przez hitlerowców i sowietów podczas okupacji Polski w czasie II wojny światowej, a po antykomunistycznych demonstracjach w 1946 r. nie było obchodzone w Polsce, natomiast zastąpione obchodami Święta 1 Maja. W styczniu 1951 r. święto 3 maja zostało oficjalnie zdelegalizowane przez władze komunistyczne. W roku 1981 ponownie władze świętowały uchwalenie majowej konstytucji. Do roku 1989 w tym dniu często dochodziło w Polsce do protestów i demonstracji antyrządowych i antykomunistycznych. Po zmianie ustroju, od kwietnia 1990 r. Święto Konstytucji 3 Maja należy do uroczyście obchodzonych polskich świąt.
Napisz komentarz
Komentarze