E-recepta - jak ją uzyskać?
E-recepta jest wystawiana zarówno podczas stacjonarnych wizyt w gabinecie lekarskim, jak i zdalnie, na odległość, przez podmioty medyczne realizujące usługi medyczne online [1]. Aby uzyskać e-receptę na leki, pacjent może umówić się na teleporadę lub wizytę online. Następnie, po zakończonej konsultacji lekarskiej otrzymuje on cyfrowy dokument, który uprawnia do zakupu leków w aptece.
E-recepta - ile kosztuje?
Za e-receptę samą w sobie nie płaci się nic. Jednak w sytuacji, gdy korzystamy z odpłatnej porady lekarskiej, np. w prywatnej przychodni, zostajemy obciążeni kosztami prywatnej konsultacji lekarskiej. Podczas gdy skorzystanie ze stacjonarnych usług prywatnych placówek medycznych wiąże się z wydatkiem rzędu od 100 do nawet powyżej 300 złotych (w zależności od specjalizacji medycznej, stopnia naukowego lekarza oraz lokalizacji) [2], e-porady są zwykle tańsze. Koszt wizyty u lekarza online waha się od 50 do powyżej 100 złotych, w zależności od tego, jakiego świadczeniodawcę wybierzemy [3].
E-recepta - kiedy trafia do pacjenta?
Po konsultacji lekarskiej lekarz wprowadza e-receptę do systemu elektronicznego, dzięki czemu pacjent może otrzymać e-receptę w postaci: SMS-a, wiadomości e-mail oraz powiadomienia/kodu w aplikacjach mojeIKP i mObywatel. Jest ona dostępna także z poziomu Internetowego Konta Pacjenta oraz, jeśli wizyta odbyła się stacjonarnie i pacjent wyraził taką chęć, otrzymuje dodatkowo wydruk informacyjny [1].
Dane, które znajdują się na wydruku informacyjnym określa art. 96b ustawy Prawo Farmaceutyczne. Są to [7]: dwa numery składające się z 44 oraz 4 cyfr generowane automatycznie w momencie zapisu recepty przez system, identyfikator recepty, data wystawienia i realizacji, imię i nazwisko pacjenta, imię i nazwisko osoby wystawiającej receptę, a także [7]:
numer prawa wykonywania zawodu osoby wystawiającej receptę;
numer telefonu do bezpośredniego kontaktu z osobą wystawiającą receptę;
nazwa produktu leczniczego, jego postać, dawka, ilość i sposób dawkowania;
wskazany termin kontroli lekarskiej.
Jeśli chodzi o czas, e-recepta trafia do pacjenta praktycznie natychmiast po jej wystawieniu.
E-recepta - jak ją zrealizować?
E-receptę można zrealizować w aptece w następujący sposób [4]:
podanie kodu dostępu (4-cyfrowy kod, który był wysyłany w wiadomości SMS) oraz numeru PESEL pacjenta, którego dotyczy e-recepta;
pokazanie e-recepty na ekranie telefonu, w formie PDF lub kodu QR;
udostępnienie informacji o e-recepcie po zalogowaniu się na Internetowe Konto Pacjenta lub do aplikacji mObywatel/mojeIKP;
zaniesienie do apteki wydruku informacyjnego.
Warto wiedzieć: W przypadku, gdy farmaceuta skanuje kod kreskowy e-recepty z wydruku lub ekranu telefonu numer PESEL nie jest wymagany [4].
E-recepta - jak wykupić leki dla innej osoby?
Jeśli ktoś inny ma odebrać leki w imieniu pacjenta, należy przekazać tej osobie 4-cyfrowy kod e-recepty oraz numer PESEL [4]. Osoba, która wykupuje leki dla kogoś innego, może okazać w aptece także wydruk informacyjny lub pokazać na ekranie telefonu plik PDF odebrany drogą e-mail [4].
E-recepta - ile czasu mamy na wykupienie leków?
E-recepta jest zwykle ważna przez 30 dni. W niektórych przypadkach pacjent ma jednak mniej lub więcej czasu na wykupienie leków. Dotyczy to [1]:
antybiotyków - e-recepta na tego typu leki jest ważna jedynie przez 7 dni;
leków stosowanych w chorobach przewlekłych - w takim przypadku może zostać wypisana roczna e-recepta;
preparatów immunologicznych - w przypadku tego typu leków e-recepta jest ważna dłużej, nawet przez 120 dni.
Jeśli termin ważności e-recepty minął, nie można już wykupić przepisanego leku. W takiej sytuacji trzeba ponownie umówić się na wizytę u lekarza, aby uzyskać przedłużenie terminu ważności e-recepty w systemie lub dostać całkiem nową e-receptę [1].
Czy e-recepta jest bezpieczna?
E-receptę mogą wystawić jedynie uprawnieni lekarze, a dostęp do niej mają wyłącznie pacjent, lekarz i farmaceuta. Cyfrowy dokument jest przechowywany w centralnym systemie nadzorowanym przez Ministerstwo Zdrowia, co ogranicza ryzyko jego sfałszowania. Mimo to słyszy się o oszustwach związanych z receptami online. Najczęściej sprowadzają się one do podszywania się pod podmioty medyczne i oszukiwania pacjentów celem wyłudzenia danych lub uzyskania dostępu do urządzeń takich jak komputer czy smartfon.
Aby uniknąć tego typu oszustw [5, 6]:
nie należy nigdy klikać odruchowo w linki przesyłane w wiadomości SMS czy też e-mail;
zawsze trzeba sprawdzać, od kogo jest wiadomość i z jakiego adresu przyszła.
Warto także zainstalować oficjalną bezpłatną aplikację Ministerstwa Zdrowia - mojeIKP, ponieważ z jej poziomu można odbierać e-recepty bez ryzyka, że dana wiadomość jest oszustwem. Zalecane jest także, aby zaznaczyć na Internetowym Koncie Pacjenta, że pacjent chce otrzymywać powiadomienia o e-receptach za pomocą SMS-a lub e-maila.
Prawidłowo wygenerowana wiadomość e-mail z e-receptą nie zawiera żadnych podejrzanych linków, a jedynie datę wystawienia e-recepty oraz załącznik w formie pliku PDF [5, 6]. Jest ona przesyłana z bezpiecznego adresu w domenie gov.pl, z systemu e-zdrowia i przychodzi jedynie po faktycznym kontakcie z lekarzem [5, 6].
Źródła:
1. Pacjent. (n.d.). E-recepta. [online] Available at: https://pacjent.gov.pl/internetowe-konto-pacjenta/erecepta [Dostęp: 16.09.2024 r.]
2. Grupa KB.pl (2022). Cennik wizyt lekarskich 2024 w całej Polsce - zobacz, ile kosztuje wizyta u specjalisty. [online]. Available at: https://kb.pl/ceny/cenniki-medyczne/cennik-wizyt-lekarskich-w-calej-polsce-zobacz-ile-kosztuje-wizyta-u-specjalisty-_med [Dostęp: 16.09.2024 r.]
3. Medonet (2021). Jak płaci się za porady telemedyczne? Ile kosztują? [online]. Available at: https://www.medonet.pl/telemedycyna-dostep-do-lekarza-bez-wychodzenia-z-domu/najczestsze-pytania,jak-placi-sie-za-porady-telemedyczne--ile-kosztuja-,artykul,35555616.html [Dostęp: 16.09.2024 r.]
4. Pacjent. (2022). Krok 4. Co robić z e-receptą. [online] Available at: https://pacjent.gov.pl/krok-4-co-robic-z-e-recepta [Dostęp: 16.09.2024 r.]
5. Pacjent. (2024). Bezpieczna e-recepta. [online] Available at: https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/bezpieczna-e-recepta [Dostęp: 16.09.2024 r.]
6. Pacjent. (n.d.). E-recepta pod lupą. [online] Available at: https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/e-recepta-pod-lupa [Dostęp: 16.09.2024 r.]
7. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne. Dz.U.2024.0.686